Żelazostopy są to stopy żelaza z innymi metalami, które służą do wprowadzania dodatków stopowych do stali, żeliwa oraz staliwa. Wykorzystywane są w przemyśle hutniczym i odlewniczym. Najczęściej zawartość żelaza w nich jest niższa niż pozostałych składników stopu.
Wykorzystywane jako dodatek w produkcji stali mają za zadanie poprawić jej odporność na ścieranie, korozję oraz rozciąganie.
Niektóre z nich wykorzystywane są również jako odtleniacze w produkcji stopów żelaza oraz jako modyfikatory.
Pod względem wielkości produkcji żelazostopy możemy podzielić na dwie podstawowe grupy:
żelazostopy produkowane masowo (Fe-Si, Fe-Cr, Fe-Mn),
żelazostopy specjalne (żelazowanad, żelazotytan, żelazoniob, żelazomolibden, żelazowolfram).
Ze względu na sposób wytwarzania dzielą się na:
wielkopiecowe,
metalotermiczne,
elektrotermiczne.
Żelazomolibden (FeMo - ferromolibden) to stop żelaza i molibdenu. Produkowany jest w procesie metalo-termicznej redukcji trójtlenku molibdenu. Do produkcji konieczny jest również tlenek żelaza, złom oraz stalowe wióry. Jako topniki wykorzystywane są wapno i fluoryt natomiast związkami redukującymi są krzem i węgiel drzewny.
Żelazomolibden wykorzystywany jest przede wszystkim do produkcji stopowych stali konstrukcyjnych oraz stali narzędziowych. Najczęściej spotykanymi na rynku gatunkami są :
Fe-Mo55 (minimalna zawartość molibdenu - 55%),
Fe-Mo58 (minimalna zawartość molibdenu - 58%),
Fe-Mo60 (minimalna zawartość molibdenu - 60%),
Fe-Mo65 (minimalna zawartość molibdenu - 65%).
Żelazonikiel (FeNi) to stop żelaza oraz niklu. Jest ferromagnetykiem i jest stosowany głównie do bicia monet oraz na rdzenie przekaźników stosowanych w elektronice. Do jego produkcji wykorzystywany jest lateryt o zawartości niklu na poziomie 1-3%. W procesie produkcji niezbędny jest również koks lub węgiel jako środek redukujący. Poza lateretym do produkcji żelazoniklu wykorzystywane są również surowce wtórne zawierające nikiel.
Żelazowanad (FeV) to stop żelaza oraz wanadu. Jego dodatek w produkcji stali węglowej zwiększa wytrzymałość stali na wysoką temperaturę oraz rozciąganie. Dlatego stosowany jest do produkcji stali stopowych głównie stali szybkotnących. Może być produkowany w wyniku redukcji węglo-termicznej lub metalo-termicznej tlenków wanadu. Obecnie najczęściej produkowany jest przez redukcję aluminotermiczną.
Handlowymi gatunkami żelazowanadu są:
FeV52 (min. zawartość wanadu - 52%),
FeV75 (min. zawartość wanadu - 75%).
Żelazowolfram (FeW) to stop żelaza oraz wolframu. Do jego produkcji wykorzystuje się różne surowce zawierające tlenki wolframu takie jak: wolframit, szelit, hibneryt. Odtlenianie tych minerałów odbywa się przez redukcję metalo-termiczną lub węglo-termiczną w piecach łukowych. Jako środek redukujący najczęściej wykorzystuje się węgiel i krzem.
Do produkcji żelazowolframu wykorzystuje się również złomy wolframu metalurgicznego, których na rynku pojawia się coraz więcej. Ten sposób wytwarzania z ekonomicznego punktu widzenia jest korzystniejszy gdyż zużywa się znacznie mniej energii niż w procesie wytapiania pierwotnego.
Żelazowolfram wykorzystuje się do wyrobu stali szybkotnących, elektrod i włókien żarowych.
Żelazotytan (FeTi) to stop żelaza oraz tytanu. W procesie pierwotnym produkowany jest z surowca zawierającego tlenki tytanu (ilmenity). Redukcja odbywa się w procesie metalo-termicznym. Jednak z powodów ekonomicznych częściej do produkcji żelazotytanu wykorzystuje się złomy zawierające tytan. W tym przypadku w piecu indukcyjnym topi się złomy zawierające tytan ze złomem stalowym. Proces produkcji żelazotytanu jest procesem bezżużlowym.
Tytan zawarty w FeTi zwiększa granicę plastyczności oraz zmniejsza skłonność do pękania stali.
W hutnictwie wykorzystywane są następujące gatunki:
FeTi30 (min. zawartość tytanu - 30%),
FeTi40 (min. zawartość tytanu - 40%),
FeTi70 (min. zawartość tytanu - 70%).
Żelazoniob (FeNb) to stop żelaza oraz niobu. Do jego produkcji wykorzystuje się rudę zawierającą niob oraz tlenki żelaza. Redukcja odbywa się w procesie alumino-termicznym.
Żelazoniob jako składnik stopowy stali podnosi jej odporność na korozję, spawalność oraz zapobiega korozji międzykrystalicznej. Najczęściej wykorzystuje się go do produkcji stali nierdzewnych.
Skupujemy żelazostopy wymienione powyżej w każdej ilości. Jeśli jesteście Państwo zainteresowani nawiązaniem z nami współpracy zapraszamy do kontaktu.
FEMONI Patrycjusz Rygol